De Geuzenpenning voor 2025 wordt toegekend aan Ukraine 5 AM Coalition. Dat heeft Stichting Geuzenpenning op dinsdag 11 februari 2025 bekend gemaakt. De uitreiking vindt plaats in de Grote of Sintjanskerk in Schiedam. Zijne Majesteit de Koning Willem-Alexander zal daarbij aanwezig zijn.
Schiedam viert in 2025 haar 750-jarig bestaan en de Geuzen zijn een belangrijk onderdeel van de stadsgeschiedenis. Zo was de eerste Geus een Schiedammer. Daarom is er dit keer gekozen voor Schiedam als stad van de uitreiking.
Waarom Ukraine 5 AM Coalition?
Ukraine 5 AM Coalition maakt zich sinds het moment dat Rusland Oekraïne binnenviel in 2022 hard voor het vertellen van ‘de waarheid’ over de wreedheden die plaatsvinden als gevolg van de oorlog. De organisatie doet dat door oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid te verzamelen en te documenteren.
Ukraine 5 AM Coalition is opgericht een dag na de Russische inval op 24 februari 2022. Steeds meer organisaties sluiten zich aan bij de coalitie, waarvan velen vanaf 2014 ervaring hebben opgedaan met het documenteren van wreedheden op de Krim en in delen van de regio’s Donetsk en Loehansk. Gebieden die ook door Rusland zijn bezet.
Een greep uit een aantal punten waarvoor Ukraine 5 AM Coalition zich hard maakt:
- De Oekraïense autoriteiten moeten dringend een gedegen onderzoeksmethode opzetten om bloedige wreedheden in de bevrijde gebieden te onderzoeken.
- Oekraïense burgers moeten tijdens de bezetting blijvend worden gesteund. Ook moet re-integratie van deze groep een focuspunt blijven van de regering.
- Het maatschappelijke middenveld roept president Zelensky op het Statuut van Rome Inzake het Internationaal Strafhof te ratificeren, waarmee hij toewijding toont aan het internationaal recht, vrede en veiligheid en de vastberadenheid van diplomatie wordt versterkt.
Ukraine 5 AM Coalition werkt vooral met vrijwilligers. Mensen die zich vanuit een bepaalde overtuiging aanmelden en de organisatie ondersteunen. Denk aan documentairemakers, advocaten en mediaprofessionals, zoals journalisten, communicatieadviseurs, vormgevers en contentmakers.
Valentyna Soloviova van 5 AM Coalition laat vanuit Oekraïne weten enorm vereerd te zijn met de Geuzenpenning. “Dit voelt voor ons als erkenning voor het werk dat wij doen. Zolang de oorlog voortduurt en ook daarna nog zullen wij ons blijven inzetten voor het vertellen van de waarheid over de wreedheden die plaatsvinden als gevolg van de oorlog. De wereld moet hier getuige van blijven in de hoop dat er snel een einde komt aan de oorlog.”
Sinds het moment dat Rusland Oekraïne binnenviel zijn er tienduizenden slachtoffers gevallen, zowel aan Russische als aan Oekraïense zijde. Exacte cijfers zijn echter niet bekend.
Geuzenpenning
Sinds 1987 wordt de Geuzenpenning uitgereikt, een initiatief van Stichting Geuzenpenning. De Geuzen waren de eerste verzetsstrijders in de Tweede Wereldoorlog. Zij kwamen al direct na het begin van de oorlog in opstand tegen de Duitse bezetter. Op 13 maart 1941 werden vijftien Geuzen en drie Februaristakers op de Waalsdorpervlakte geëxecuteerd. Jan Campert schreef hierover het bekende gedicht Het lied der achttien dooden.
De Geuzenpenning is bedoeld om hedendaagse vrijheidsstrijders en mensenrechtenactivisten eer te bewijzen en te steunen. Voorzitter is Bert Wijbenga-Van Nieuwenhuizen, burgemeester van Vlaardingen. “Veel mensen die te maken hebben met oorlogssituaties in hun eigen land blijven zich onvermoeibaar inzetten, ondanks de zware gevolgen. Ze zijn bereid grote offers te brengen, wat perfect past bij het dna van de Geuzen. Daarom is de keuze voor deze laureaat een heel mooie en goede keuze”, aldus de voorzitter over het werk van Ukraine 5 AM Coalition.
De Geuzenpenning is de afgelopen jaren toegekend aan personen en organisaties als de Afghaanse mensenrechtenactiviste Laila Haidari (2024), Association fot Political Prisoners (2023), Lawyers for Lawyers (2022), de Poolse rechter Malgorzata Gersdorf (2021) en de Saoedische mensenrechtenorganisatie ACPRA (2020).
Uitreiking in Schiedam
Het Geuzenverzet ontstond direct na de bezetting in Schiedam, waar onderwijzer Bernard IJzerdraat een anti-Duits pamflet verspreidde onder de naam Geuzenbrief. Geestverwanten in Rotterdam, Vlaardingen en Maassluis sloten zich onmiddellijk aan bij deze oproep tot verzet.
Schiedam viert in 2025 haar 750-jarig bestaan en de Geuzen zijn een belangrijk onderdeel van de stadsgeschiedenis. Daarom is er dit keer gekozen voor Schiedam als stad van de uitreiking. De Geuzenpenning wordt uitgereikt op donderdag 13 maart 2025 in de Grote of Sintjanskerk aan de Lange Kerkstraat 37. In Vlaardingen, waar de uitreiking normaliter plaatsvindt, wordt die dag in de ochtend de herdenking bij de Geuzengraven op begraafplaats Emaus en bij het Geuzenmonument gehouden.
