De Afghaanse activiste Laila Haidari droeg tijdens haar dankwoord de ontvangen Geuzenpenning op aan de meisjes en vrouwen die lijden en worden gemarteld in haar land en aan de meisjes en vrouwen die zijn vermoord en vergeten in hun verzet tegen de Taliban.
Prinses Margriet der Nederlanden reikte op woensdag 13 maart 2024 de Geuzenpenning uit aan de Afghaanse activiste Laila Haidari. Na het verbod van de Taliban voor meisjes ouder dan twaalf jaar om naar school te gaan, heeft Laila Haidari in 2021 in het geheim een onderwijs- en ambachtscentrum opgericht voor meisjes en vrouwen. Ook heeft Laila Haidari zich ingezet voor de hulp aan drugsverslaafden in Afghanistan.
Laila Haidari hield een toespraak vol emotie en vuur. Ze benadrukte dat het lot van iedereen met elkaar is verbonden. Haidari: “Geen enkel land is in staat de veiligheid en stabiliteit aan de bevolking te garanderen zonder aandacht te besteden aan andere delen van de wereld en de rampen om hen heen.” Ze riep de wereld op om het volk en de vrouwen van Afghanistan bij te staan en besloot haar dankwoord met de woorden: “Als er een tijd bestaat om deze ramp te voorkomen, is het nu.”
Nadat de Taliban in 2021 in Afghanistan aan de macht zijn gekomen, worden vrouwen en meisjes sterk beperkt in hun bewegingsvrijheid en in hun mogelijkheden om te werken en onderwijs te volgen. Laila Haidari koos er in 2021 voor om in haar woonplaats Kabul te blijven en in het geheim een onderwijs- en ambachtscentrum voor vrouwen op te zetten: het Mother Educational Center. Meisjes en vrouwen krijgen hier kosteloos onderwijs en leren waardevolle vaardigheden. Ze maken onder andere kleding en vloerkleden, maar ook sieraden van afgedankte munitie, waarmee ze een inkomen verdienen.
Hulp aan drugsverslaafden
Laila Haidari zette zich al sinds 2010 in voor hulp aan drugsverslaafden in Kabul, nadat ze in 2009 van Iran naar Afghanistan verhuisde en haar broer Hakim verslaafd aantrof onder de Pul-e-Sokhta-brug met honderden andere drugsverslaafden. Gemotiveerd door het grote en almaar groeiende drugsprobleem in Afghanistan en het gebrek aan door de overheid gerunde afkickklinieken, richtte Haidari een baanbrekende verslavingskliniek op. Het centrum werd door de eerste klanten Mother Camp genoemd. Haidari heeft Mother Camp gefinancierd door in Kabul een restaurant te openen, Taj Begum, waarbij het bedienend personeel bestond uit herstellende verslaafden uit de kliniek.
Na de machtsovername van de Taliban in 2021 werd het restaurant vernield en werden ook de drugsverslaafden uit de herstelkliniek gegooid. Haidari richtte zich vanaf die tijd op het steunen van vrouwen en van meisjes die uitgesloten worden van middelbaar en hoger onderwijs.
Onze man bij de Taliban
De uitreiking van de Geuzenpenning was in de Grote Kerk in Vlaardingen. Journalist Thomas Erdbrink hield een toespraak, die hij begon met hartelijke woorden aan zijn vriendin Laila Haidari. Erdbrink heeft Haidari geïnterviewd voor de in 2023 uitgezonden vierde aflevering van ‘Onze man bij de Taliban’. Hij nam de aanwezigen in de kerk mee op reis naar Afghanistan en vertelde hoe vrouwen uit het straatbeeld zijn verdwenen. Ook vertelde hij hoe geschokt hij was bij het lezen van een boek van het hoofd van de rechtsprekende macht van de Taliban, waarin zwart op wit staat dat de beste plek voor vrouwen het huis is, uit het zicht van anderen. Mannen zijn intelligenter, krachtiger, wijzer en besluitvaardiger dan vrouwen, schijft de Taliban-ideoloog. De belangrijkste taak van de vrouw is het maken van kinderen en die verzorgen, zo wordt door de ideoloog gesteld.
Erdbrink zei in zijn leven zelden een erger verraad te hebben meegemaakt dan het vrede sluiten van de Amerikanen met de Taliban en hun vertrek uit Afghanistan. “Ze gaven het land weg aan een regime dat apartheid voor vrouwen tot belangrijkste doelstelling had gemaakt.” Erdbrink gaf vervolgens een schets van het leven en werk van Laila Haidari. Hij concludeert: “Laila vecht al haar hele leven, verzet zit in haar bloed. Ze is een van de sterkste vrouwen die ik in mijn leven heb ontmoet en ik ben er heel trots op dat ik haar mocht filmen en interviewen in Kabul.”
De voorzitter van de Stichting Geuzenpenning, Lilian Gonçalves – Ho Kang You, las het toekenningsbesluit voor en eindige met de woorden: “Met de toekenning van de Geuzenpenning spreekt het stichtingsbestuur zijn grote waardering uit voor het moedige, menslievende en maatschappelijk relevante werk van Laila Haidari. Ze is daarmee een meer dan waardige ontvanger van de Geuzenpenning.”
De uitreiking van de Geuzenpenning 2024 is hier terug te zien.
