Ukraine 5 AM Coalition ontvangt Geuzenpenning 2025
Met ‘Slava Ukraini’ besloot Valentyna Soloviova van Ukraine 5 AM Coalition haar dankwoord tijdens de uitreiking van de Geuzenpenning op 13 maart 2025. Soloviova nam de penning in ontvangst namens een collectief van 42 ngo’s die de oorlogsmisdaden tegen haar volk documenteren en voor het voetlicht brengen. Koning Willem-Alexander was als eregast aanwezig bij de uitreiking in de Grote- of Sint Janskerk in Schiedam.
Ukraine 5 AM Coalition maakt zich sinds het moment dat Rusland Oekraïne binnenviel in 2022 hard voor het vertellen van de waarheid over de wreedheden in de oorlog en staat daarmee in de voorhoede van de democratie. Het collectief brengt diepgaande kennis van internationaal recht en mensenrechten samen in een groot netwerk.
“De verschrikkingen waarvan we getuige zijn geweest, maken deel uit van een doelbewuste, systematische terreurcampagne die erop gericht is de toekomst van Oekraïne uit te wissen”, aldus Valentyna Soloviova, die naast haar werk als coördinator voor Ukraine 5 AM Coalition ook actief is voor Truth Hounds, een van de aangesloten ngo’s.
Uitreiking door Mart de Kruif
Luitenant-generaal b.d. in de Koninklijke Landmacht Mart de Kruif reikte de Geuzenpenning uit. Hij is bij het grote publiek bekend geworden als duider van de oorlog in Oekraïne. Mart de Kruif is ook bestuurslid van de Stichting Geuzenpenning.
“It was five o’clock in the morning when we woke up in Kyiv and heard explosions. And the very next day, when we came out of the shelters, we started gathering information about the Russian attacks. Hence the name Ukraine 5 AM”, zo haalde Mart de Kruif in zijn toespraak een citaat aan over het moment waarop Ukraine 5 AM Coalition ontstond.
De Kruif stond ook stil bij de misdaden die volgden: “Het scala aan misdaden tergt iedere verbeelding. Executies van krijgsgevangen, de terreur in Bucha, deportaties van burgers uit bezette gebieden, het herplaatsen van kinderen in Russische gezinnen, bombarderen van civiele doelen, vernielen van gebouwen met een beschermde status, martelen van gevangenen, alles passeert de revue. En dat op minder afstand van ons dan de meeste vakantiebestemmingen die we kiezen.”
Juist nu
Bert Wijbenga-van Nieuwenhuizen, de voorzitter van de stichting zei tijdens de uitreiking dat de stichting het aan de Geuzen uit de Tweede Wereldoorlog verplicht is de boodschap van vrede en verzet uit te dragen. “U zult begrijpen: juist nu”, zei de voorzitter. Hij besloot zijn toespraak met de woorden: “De vastberadenheid en samenwerking van de mensen van Ukraine 5 AM Coalition passen naadloos bij het DNA van de Geuzen uit de Tweede Wereldoorlog. Ook zij hebben meteen aan het begin van de oorlog de handen ineengeslagen en de krachten gebundeld. Deze dappere Oekraïners verdienen ons respect, maar meer nog verdienen ze een veilige vrede.”
Uitreiking in Schiedam
Dit jaar was er gekozen voor Schiedam als stad van de uitreiking van de Geuzenpenning, omdat Schiedam 750 jaar stadsrechten viert en de Geuzen een belangrijk onderdeel van de Schiedamse stadsgeschiedenis vormen. Zo was de eerste Geus Bernard IJzerdraat een Schiedammer. Voorzitter Bert Wijbenga-van Nieuwenhuizen belichtte hem uitvoerig tijdens de uitreiking. IJzerdraat schreef al op 15 maart 1940 zijn eerste Geuzenbrief: een pamflet dat als een kettingbrief verspreid moest worden om Nederlanders op te roepen zich te verzetten tegen de Duitse bezetter.
In de oorlogsmaanden hierna vormde zich gestaag een netwerk van verzetshaarden. Er waren Geuzengroepen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Rotterdam, maar ook in Delft, Nijmegen en Arnhem en in tientallen andere plaatsen. Zoals de voorzitter zei: “Er waren Geuzen van Amsterdam tot Alphen aan den Rijn, van Leeuwarden tot Lekkerkerk.” Helaas stopte de groei van het gedroomde Geuzenleger van Bernard IJzerdraat abrupt nadat de bezetter de Geuzen op het spoor kwam.
In Vlaardingen vond op 13 maart 2025 in de ochtend, zoals gebruikelijk, de herdenking plaats op begraafplaats Emaus bij het Geuzengraf, waarbij de 15 Geuzen werden herdacht die op 13 maart 1941 na een schijnproces zijn gefusilleerd op de Waalsdorpervlakte. Bernard IJzerdraat was een van hen. Na de herdenking bij het Geuzengraf volgde een wandeling voor Vrede en Vrijheid en werden er daarna kransen gelegd bij het Geuzenmonument op de Markt in Vlaardingen.
Zo werd 13 maart 2025 traditiegetrouw een dag die in het teken stond van het herdenken van het Geuzenverzet uit de Tweede Wereldoorlog en van het eren en steunen van hedendaagse mensenrechtenactivisten.
U kunt de gehele uitreikingsceremonie terugkijken, inclusief ondertiteling, middels de volgende link: Uitreiking Geuzenpenning 2025 in de Grote- of Sint Janskerk te Schiedam.
